بسته بندی بلیستر چیست؟

بسته بندی بلیستر چیست؟ بلیستر یا بسته‌های تاول، محصولات از پیش ساخته شده‌ای هستند که از یک حفره پلاستیکی ترموفرم شده و یک درب قابل انعطاف تشکیل شده‌اند. در این نوع بسته بندی، محصول که عموماً قرص و کپسول است، در شکاف‌های عمیق یا حفره‌هایی شبیه تاول قرار می‌گیرد. یک ماده پوششی یا درپوش روی حفره پلاستیکی که محصول را در داخل محصور کرده است، متصل می‌شود و با یک مهر و موم حرارتی این دو ساختار را به هم متصل می‌کند. بسته بندی بلیستر براساس کاربرد انواع مختلفی دارد. به دلیل هزینه کم، مواد اولیه ارزان و سرعت عملیات بالا، از آنها برای بسته بندی کالاهای مصرفی مانند مواد غذایی، لوازم الکترونیکی، اسباب بازی و ابزار نیز استفاده می‌شود.

مزایای بسته بندی بلیستر

1- بسته بندی تکی

اولین استفاده قابل توجه از بلیستر برای بسته بندی قرص‌های ضد بارداری بود. بسته بندی بلیستر یک روش ارزان و راحت برای بسته بندی دوزهای جداگانه یک دارو است. همچنین، بسته بندی را می‌توان برای کمک به برنامه ریزی موثر علامت گذاشت. بسته بندی جداگانه به حفظ کیفیت محتویات از طریق نگهداری در حفره‌های جداگانه کمک می‌کند و نهایتاً آسیب به هر قسمت از مواد بر کل آن تأثیر نمی‌گذارد.

2- حفظ یکپارچگی محصول

لایه‌های شکل‌دهی و ساختارهای درپوش با توجه به حساسیت محصول به رطوبت، اکسیژن و نور ایجاد می‌شوند. اجزای بسته بندی را می توان با موانعی که نفوذ عناصر خارجی را مسدود می کند لمینیت کرد. مواد مات مانند آلومینیوم بلوک نور، جلوگیری از تخریب محصول از طریق اشعه UV.

3- حفاظت از دستکاری

بسته‌های تاول پس از باز شدن، دیگر به شکل اولیه خود باز نمی‌گردند. بسته بندی بلیستر دارای مکانیزم ذاتی غیرقابل تغییر است زیرا جدا کردن درپوش از کارت بلیستر بدون ایجاد آسیب قابل مشاهده غیرممکن است. این ساختار به جلوگیری از دزدی بسته‌ها نه تنها در داروسازی بلکه در کالاهای مصرفی مانند لوازم الکترونیکی کمک می‌کند.

4- پیشگیری از سوء مصرف تصادفی

تاول ها و ساختارهای درپوش را می‌توان به گونه‌ای طراحی کرد که بدون رعایت دستورالعمل‌های مشخص شده توسط سازنده، به راحتی باز نشوند و از مصرف تصادفی دارو توسط کودکان و حتی سالمندان جلوگیری می‌کند. این طرح به بسته بندی مقاوم در برابر کودکان (CR) معروف است.

5- قابلیت مشاهده محصول

بسته‌های تاولی و بسته‌بندی پوستی و صدفی نیز برای محصولات خرده‌فروشی استفاده می‌شوند زیرا به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهند محصول را از طریق بسته‌بندی ببینند. علاوه بر این، درب یا مواد پشتی رنگی و طراحی شده است تا خریداران احتمالی را جذب کند.

6- حداقل حرکت در بسته بندی

بسته های تاول به راحتی شکل محصول را به خود می‌گیرند. شکل محصول را می توان از طریق یک برنامه ماشینکاری به کمک کامپیوتری که یک ماشین فرز را برای ایجاد قالب کنترل می‌کند، ایجاد شود. قالب را می‌توان طوری آماده کرد که فقط فاصله‌های کوچکی بین محصول و بسته بندی ایجاد کند.

فرآیند بسته بندی بلیستر

فرآیند با طراحی قالب بسته بندی آغاز می‌شود. در مرحله بعد، سازنده یک قالب با توجه به شکل محصول می‌سازد. یک استوک فلزی با مجموعه‌ای از حفره‌ها کوبیده می‌شود تا قالب منفی با استفاده از دستگاه CNC آماده گردد. سپس قالب در دستگاه شکل‌دهی نصب می‌شود.

فرآیند شکل‌دهی می‌تواند شکل‌دهی با گرما یا شکل‌دهی سرد باشد. فیلم‌های پلاستیکی مانند PVC با فرم‌دهی حرارتی پردازش می‌شوند، در حالی که فیلم‌های چند لایه دارای از شکل‌دهی سرد استفاده می‌کنند. برای ماشین‌های ترموفرمینگ، فرآیند پیش گرمایش در دماهای زیر نقطه ذوب پلاستیک انجام می‌شود. همانطور که فیلم در داخل دستگاه حرکت می‌کند، با فشار هوا (ترموفرمینگ) یا با فشار دادن یک قالب مثبت (فرمینگ سرد) شکل می گیرد.

ضمناً قبل از بسته بندی، محصولات به صورت چشمی در محل استقرار بررسی می‌شوند. سپس محصولات به صورت دستی یا خودکار در بلیستر قرار می‌گیرند. دستگاه بسته بندی با تغذیه قیف برای محصولات با پروفایل‌های کوچکتر اما حجم زیاد مانند قرص‌های دارویی استفاده می‌شود. محصولات در قیف بارگذاری می‌شوند و سپس با احتیاط وارد ورقه‌های بلیستر می‌شوند.

در مرحله بعد، محصول به بخش بازرسی منتقل می‌شود. در اینجا، یک بازرس یا حسگر بصری هرگونه اقلام آسیب دیده یا شکسته را بررسی و آنها را برای رد شدن در انتهای خط بسته بندی علامت گذاری می‌کند. پس از بررسی، ورق‌ها به بخش آب بندی منتقل می‌شوند.

قبل از آب بندی، یک استوانه با متن‌های برجسته یا گرافیکی در یک طرف درپوش قبل از وارد شدن به دستگاه چاپ می‌شود. سیلندر جوهر را می‌گیرد و سپس آن را روی فیلم درپوش فشار می‌دهد. در قسمت آب بندی، فیلم درپوش و ورق تاول با فشار دادن روی یکدیگر به هم وصل می‌شوند. گرما برای فعال کردن مجدد رزین آب بندی اعمال می‌شود که بین دو بستر پیوند ایجاد می‌کند. پس از اتصال، بسته‌های بلیستر مهر و موم شده به یک ایستگاه خنک کننده که اتصال را تنظیم می‌کند، منتقل می‌گردند.

ورقه‌های مهر و موم شده سپس به یک دستگاه برش منتقل می‌شوند که در آن بسته‌ها کامل به کارت‌های بلیستر بریده می‌شوند. برش‌های اضافی توسط دستگاه، برحسب کاربرد مورد نظر مانند بسته‌های مقاوم در برابر کودکان انجام می‌شود. پس از آن، کارت‌های تاول از طریق یک سیستم نوار نقاله عبور می‌کنند، جایی که یک سیستم رد خودکار اقلام علامت گذاری شده را از خط بسته بندی حذف می‌کند. نوار نقاله کارت‌های تاول را از طریق بازوهای روباتیک هدایت می‌کند که به طور خودکار آنها را جمع آوری کرده و در جعبه‌ها یا بسته‌های بزرگتر قرار می‌دهد.

اجزای بسته بندی بلیستر چیست؟

چهار جزء اصلی در بسته بندی بلیستر وجود دارد: فرمینگ فیلم، درپوش، پوشش حرارتی آب‌بندی و چاپ. فرمینگ فیلم و درپوش اجزای اصلی ساختاری هستند که تقریباً کل بسته بندی را تشکیل می‌دهند. لایه مهر و موم حرارتی یک پیوند بین دو ساختار ایجاد می کند. در نهایت، برچسب‌ها، کدها و سایر اطلاعات مهم با چاپ اضافه می‌شوند.

فرمینگ فیلم در بسته‌بندی دارویی

حفره‌ها روی فیلم فرمینگ ایجاد می‌شوند. انتخاب فرمینگ فیلم به خواص، گرید و ضخامت آن بستگی دارد. برای اینکه فیلم استحکام مناسبی داشته باشد، باید گرید مناسبی داشته باشد، ضخامت مناسب باشد و امکان باز شدن راحت و آسان را فراهم کند.

مواد پشتی یا درپوش

درپوش محصول را داخل حفره محکم نگه می‌دارد که می‌تواند PTP یا درب‌های جدا شونده (peelable lids) یا ترکیبی از هر دو باشد. همانطور که در بسته بندی‌های دارویی معمولی دیده می شود، PTP ها طوری طراحی شده‌اند که هنگام فشار دادن حباب قرص، شکسته یا پاره شوند. همانطور که در بیشتر بسته‌بندی‌های کالاهای مصرفی دیده می‌شود، می‌توان درپوش را بدون تغییر شکل جیب جدا کرد. انواع درپوش‌های پوشاننده به طور ویژه طراحی شده‌اند تا با انجام یک سری اقدامات باز شوند. این نوع درب‌های اختصاصی برای داروهای سالمندان و کودکان استفاده می‌شود.

پوشش حرارتی مهر و موم

پوشش‌های آب بندی حرارتی، بسته بلیستر پلاستیکی و درپوش را به هم متصل می‌کند. آنها رزین های پلیمری مذاب یا مایع هستند که با استفاده از رول روکش، چاقو، گراور، برس یا اسپری روی سطح مواد درپوش اعمال می‌شوند. مقدار مناسب باید برای ایجاد یک آب بندی اعمال شود. پس از اعمال، رزین این امکان را فراهم می‌کند تا روی سطح فویل خشک شود. 

چاپ در بسته بندی بلیستر

برای ارائه اطلاعات محصول و جلب توجه خریداران، چاپ به ساختار درپوش اضافه می‌شود که معمولاً با چاپ فلکسوگرافی اعمال می‌شوند. از آنجایی که چاپ قبل از فرآیند آب بندی حرارتی اعمال می‌شود، باید در برابر دمای آب بندی حرارتی حدود 572 درجه فارنهایت (300 درجه سانتیگراد) مقاوم باشند.

انواع بسته بندی بلیستر

نوع ماده اولیه بلیستر، مواد و روش‌های آب‌بندی حرارتی، محصولات بسته‌بندی، اندازه‌ها و شکل‌های آن‌ها را جدا می‌کند و روش بسته‌بندی را مشخص می‌کند. چهار روش بسته بندی بلیستر به پلاستیک با کاغذ، پلاستیک با پلاستیک، فویل آلومینیومی با پلاستیک و فویل آلومینیوم با فویل آلومینیوم تقسیم می‌شوند.

• بلیستر تاشو یا صدفی: این مدل از دو قسمت هم اندازه تشکیل می‌شود که هر دو هم اندازه و از یک طرف به هم متصل شده‌اند. این بسته‌ها در اندازه‌های مختلف و از پلاستیک تولید می‌گردند.
• بلیستر پلاستیکی و کاغذی: بسته بندی بلیستر پلاستیکی و کاغذی به کارت‌های بلیستر معروف و نوع بسیار رایج بسته بندی بلیستر است. مواد پلاستیکی گرم شده و به ابعاد محصول شکل داده می‌شود و پس از آن روی یک تکه مقوا با حرارت مهر و موم می‌شود. در مدل‌هایی پلاستیک بین دو لایه کاغذ قرار می‌گیرد. 
• بلیستر پلاستیک و پلاستیک: بلیستر پلاستیک با پلاستیک عمدتاً نوعی بسته‌بندی به سبک تاشو است که از یک ظرف قالبی یک تکه تشکیل شده است که یک محفظه ایجاد می‌کند که در صورت مهر و موم و بسته شدن به راحتی باز نمی‌گردد.بسته‌بندی وکیوم پلاستیکی به مشتریان امکان دسترسی کامل بصری به محصول را بدون نیاز به باز کردن بسته می‌دهد.
• بلیستر فویل آلومینیوم و پلاستیک: مانند مدل‌های قبل در آن پلاستیک به شکل محصول در می‌آید. به جای اینکه قسمت پشتی یک تکه مقوا باشد، پشت آن یک تکه فویل آلومینیومی است. این نوع یک انتخاب ایده آل برای داروها است زیرا امکان دسترسی آسان را فراهم می‌کند و آب بندی آن عالی است. 
• بلیستر فویل آلومینیوم: در این حالت، هر دو قسمت جلو و پشت بسته بندی فویل آلومینیومی است به طوری که مشتریان قادر به دیدن محصول نیستند. در برخی موارد، محتویات ممکن است در ورقه‌های پلاستیکی پیچیده شوند. این مدل گران است و به همین دلیل کمتر استفاده می‌شود. در مواردی که محصولات حساس به نور هستند، انتخاب می‌گردد.